فهرست
معرفی
سامانه اعلام حریق یکی از مهم ترین سیستم های حفاظتی و نظارتی در ساختمان ها به شمار می رود، با نام اعلان حریق نیز شناخته می شود. این محصول مجموعه ای از قطعات الکترونیکی است که به واسطه وجود سنسور های دقیق وظیفه آشکار سازی حریق را در اماکن مختلف بر عهده دارد.
این سامانه ها بر اساس غلظت دود و حرارت به وجود آمده از آتش احتمالی و یا انواع گاز های خطرناک، قابل تنظیم بوده و می توان حساسیت آن را تغییر داد. موارد قابل رعایت و چهارچوب های پیاده سازی سامانه ها در قالب استاندارد هایی نظیر NFPA72، EN54، EVPU، LPCB، UL، VDS، TUV، CQST BS5839 تعریف می شوند. از معروف ترین برند های این سیستم می توان به زتا، تله تک، جنت Gent و جی اس تی GST اشاره کرد.
متعلقات و دتکتور ها
برای تشخیص دود، حرارت، مونوکسید کربن یا... در سیستم اعلام حریق، ابزار جداگانه ای تعریف شده که هر کدام وظیفه خاص خود را دارند، این دتکتور ها یا آشکار ساز که در کنار یکدیگر می توانند مجموعه کاملی برای ایمنی ساختمان ارائه کنند، شامل موارد زیر می گردند:
- آشکار ساز دود
- آشکار ساز حرارت
- آشکار ساز ترکیبی دود/حرارت
- آشکار ساز گاز منو اکسید کربن
- شاسی دستی
- هشدار دهنده صوتی و نوری
- کنترلر صدای هشدار دهنده صوتی
- انواع ورودی و خروجی
استفاده از هر کدام از این آشکارساز ها شرایط خاص خود را دارد و می تواند باعث تغییر در قیمت اعلام حریق گردد. در ادامه برخی از این موارد را معرفی می کنیم:
آشکار ساز دود (دتکتور دود)
این سنسور نقش اندازه گیری میزان غلظت دود و ارسال اطلاعات آن را به کنترل پنل دارد. دتکتور یا همان آشکار ساز دود مانند دتکتور دود اعلام حریق متعارف زتا ساختاری متشکل از سنسور های IR یا یونیزاسیون، ال ای دی هشدار دهنده، حسگر قابل تنظیم میزان حساسیت دود و... می باشد. در این اجزا سنسور های IR که به سنسور های مادون قرمز نیز معروف می باشند، دارای زمینه های کاربردی بسیار متعددی در زمینه اتوماسیون صنعتی و هوشمند سازی هستند. کاربرد وسیع این سنسور ها را می توانید حتی در بحث ساخت ربات نیز مشاهده نمایید. سنسور های آی آر دارای یک فرستنده و گیرنده بوده که بر اساس مقدار سیگنال دریافتی می توانند مقدار غلظت دود (یا آتش) را تخمین زده و اعلام کنند. البته اینکه چه مقدار از خروجی این سنسور برای ما حائز اهمیت باشد موضوعی است که آن را در حالت کلی و توسط پنل سیستم اعلام حریق تنظیم خواهیم کرد.
آشکار ساز ترکیبی دود/حرارت
در سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر، آشکار ساز ترکیبی (دود/حرارت) نقش اندازه گیریِ همزمان میزان غلظت دود و دمای محیط قرار گرفته در آن را بر عهده دارد. همچنین با توجه به وجود پنل در این سیستم ها، سنسور ترکیبی دود/حرارت می تواند علاوه بر اعلام هشدار بر اساس دود و بالا رفتن دما این اطلاعات را برای پنل نیز ارسال نماید. شما می توانید برای مثال میزان حساسیت آشکار ساز ترکیبی آدرس پذیر آپولو را تعیین کرده و حتی کارکرد آن را بر اساس یکی از موارد (دود یا حرارت) تنظیم نمایید. تنظیم دمای هشدار کلی نیز از قابلیت های این آشکار ساز می باشد. این دتکتور معمولا مجهز به یک ال ای دی برای نمایش وضعیت هشدار است که می تواند در هنگام هشدار به حالت چشمک زن درآمده یا تغییر رنگ دهد.
آشکار ساز منو اکسید کربن
این سنسور ها برای اندازه گیری میزان منو اکسید کربن هوای محیط به کار گرفته می شوند. همانطور که می دانید گاز منو اکسید کربن به علت بی بو و بی رنگ بودن برای انسان غیر قابل تشخیص بوده و وجود این سنسور در سیستم اعلام حریق خانگی و مسکونی نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. هدف از طراحی این آشکار ساز عموما برای جلوگیری از گاز گرفتگی است و حتی ممکن است در بسیاری از موارد هشدار آن بدون ایجاد حریق باشد. البته این آشکار ساز نیز به ال ای دی هشدار دهنده مجهز می باشد.
شاسی دستی
این محصول برای سیستم های آدرس پذیر مورد استفاده قرار می گیرد. اگر سنسور ها، دود یا حرارت را تشخیص ندهند و یا در محل حریق قرار نداشته باشند، کاربر می تواند شخصا توسط این شاسی و به صورت دستی، سیستم اعلام حریق را فعال کند تا مجموعه شروع به هشدار کند. شاسی دستی مستقیما دستور را به واحد پنل ارسال می کند و مجهز به ال ای دی هشدار دهنده می باشد.
هشدار دهنده صوتی و نوری
سیستم هشدار دهنده وظیفه اعلام وضعیت خطری را بر عهده دارد که توسط آشکار ساز ها به پنل فرستاده شده است. همانند بقیه اجزا این قسمت نیز در لوپ قرار می گیرد. علاوه بر موارد فوق و اجزای نامبرده شده شما به دلیل خاصیتی که در اکثر ساختار های شبکه ای وجود دارد می توانید اجزایی را در صورت نیاز (همچون هشدار دهنده ها و...) به سامانه اعلام حریق آدرس پذیر اضافه نمایید. برای مثال آژیر فلاشر متعارف GST می تواند همزمان به صورت دیداری و شنیداری هشدار دهد.
این مطلب را هم بخوانید:
راهنمای خرید اعلام حریق
قیمت اعلام حریق
سامانه اعلان حریق بر اساس نحوه انتقال هشدار به کنترل پنل، به دو گروه اصلی تقسیم می شوند. گروه اول سیستم آدرس پذیر و دیگری متعارف می باشد. انتخاب هر کدام از این دو می تواند به قیمت سیستم اعلام حریق مد نظر شما مربوط باشد که در ادامه به معرفی این دو گروه می پردازیم:
سیستم آدرس پذیر Addressable Alarm System
هنگامی که صحبت از یک سیستم آدرس پذیر می باشد مفهوم آرایه ای از آدرس های اختصاصی را باید در نظر گرفت. هر مکان مجهز به سیستم، دارای یک آدرس منحصر به فرد و قابل دستیابی است (آدرس مشخص برای سیستم) و مثلا می توانید برای هر کدام از اتاق های یک هتل و یا هر واحد در یک ساختمان، یک آدرس تعریف کنید. برای پیاده سازی این سیستم نیاز به یک بستر شبکه است. هنگامی که آدرس منحصر به فرد باشد در صورت وجود هر گونه عامل مشکوک به آتش و حریق در محل، آدرس دقیق آن به روی کنترل پنل مشخص می شود. بنابراین می توان بر اساس سیگنال های دیجیتال دقیق موجود بین المان های تشخیص حریق (دتکتور ها یا همان سنسور ها) میزان دود یا حرارت موجود را تشخیص داد. کنترل میزان حساسیت نیز مشابه همین موضوع و از طریق ویرایش اطلاعات جدید در پنل صورت می گیرد. در این سیستم های آدرس پذیر از واژه لوپ برای نام گذاری شبکه استفاده می کنند. ساختار و تعداد اجزای تشکیل دهنده یک لوپ بر اساس سیاست های شرکت سازنده تعیین می شود ولی در حالت کلی تعداد این تجهیزات حدودا 128 عدد است. قیمت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر به واسطه همین ساختار پیچیده می تواند اندکی بالا باشد. از مهمترین برند های تولید کننده این نوع محصول می توان به اعلام حریق آپولو اشاره کرد.
سیستم متعارف Conventional Alarm System
اعلام حریق متعارف یا کانونشنال نوع قدیمی تری از این سیستم ها به شمار می رود و با وجود تغییراتی که در ساختار آن انجام گرفته است، همچنان یک مجموعه محبوب برای کاربران می باشد. در این مجموعه چندین حسگر یا آشکارساز در نقاط مختلف منطقه (یا طبقه) نصب می شود. همگی این حسگر ها در یک مدارِ به هم پیوسته به کنترل پنل متصل می شوند، پس می توان هر مدار را نماینده یک منطقه دانست. قیمت اعلام حریق متعارف که نسبت به سیستم آدرس پذیر کمتر است، می تواند از دلایل اصلی انتخاب آن باشد.
